Hồ trường

Nguyễn Bá Trạc là một nhà Nho hoạt động chính trị trong VNQDĐ. Thời kỳ ông viết bài này là lúc ông đang lưu vong tại TQ (Quảng Châu) 1924. Qua bài này tác giả thể hiện một cái nhìn xuyên suốt về vũ trụ, nhân sinh và xã hội. Và trong lúc xuất thần tâm hồn ông đã hòa nhập vào vũ trụ để thể hiện cái chí khí – tối linh của nhân sinh, tức là nhận ra hòa vào vũ trụ, hòa vào con người, hòa vào xã hội, nếu để ý hiển nhiên trở thành cây cầu kết nối cảm thông, là cơ hội tiến hóa … mà có thấu thoát được chỉ từ nội lực chính mình.

Đại Trượng Phu há không hay!     (… con người ý thức)

Xé gan bỏ mật phù cương thường  (… người tâm huyết)

Sao lại tiêu dao bốn bể

Lưu lạc tha hương!

Trời Nam ngàn dặm thẳng               (…chánh khí – trục)

Mây nước một màu sương!

— !!! —

Học chẳng thành

Danh chẳng đạt

Tuổi trẻ bao năm mà đầu bạc

Trăm năm thân thế bóng tà dương!

Vỗ gươm mà hát!    (… chánh trực)

Nghiêng bầu mà hỏi    (… chính mình)

Trời đất mang mang ai người tri kỷ   (…vẫn còn u uất)

Lại đây cùng ta cạn một hồ trường (…năng lượng cộng hưởng)

— !!! —

Hồ trường, Hồ trường! Ta biết rót về đâu? (…vương vấn)

Rót về Đông phương nước bể Đông chảy xiết – sinh cuồng loạn

Rót về Tây phương, mưa Tây phương từng trận – chứa chan

Rót về Bắc phương, ngọn Bắc phong vi vút

Đá chạy, cát giương!

Rót về Nam phương

Trời Nam mù mịt!

Có người quá chén, như điên như cuồng

Nào ai tỉnh, nào ai say!

Chí ta ta biết, lòng ta ta hay     (… tự chủ)

Nam nhi sự nghiệp nơi hồ thỉ  (…cơ hội tất cả – bạn đồng sanh)

Hà tất cùng sầu đối cỏ cây! (nội lực sự sống sức sống nhân sinh)

Hồ Trường